COVID-19 bir anda bütün dünyanın düzenini bozdu ve Ocak ve Mart 2020 arasındaki periyot, ülkelerin virüsün hızlı yayılan yapısını, yan etkilerini ve ekonomik, sosyal açıdan, havacılık, ulaşım bakımından her açıdan incelemeleri ve tedbir almaları için yeterli olmadı.
Dolayısıyla dünya neredeyse bütün rutin iş sektörlerinin hükumet tarafından devreye sokulan yönetmelikler sebebiyle kapatıldığına şahit oldu ve finans sektörü dahil birçok sektördeki işletme sahiplerine devasa etkileri oldu. Sonuç? Tecrübeli ekonomi analistleri ve konunun uzmanları 2008’dekinden daha feci bir ekonomik kriz tahmininde bulunuyorlar.
Artık herkes elektronik dijital uzaktan çalışma ortamlarının finans, telekom, sosyal alan, gıda endüstrisi, devlet hizmetleri dahil bütün seviyelerde benimsenmesi ihtiyacını fark etti. Amazon, Alibaba vesaire gibi online perakende ticaret şirketleri fiziki teslimat kanallarının tıkanması sebebiyle optimal iş devamlılığını sağlayamadı ve havacılık ve ulaşım sektörleri dünya çapında ülkeler arası sınırların kapatılması sebebiyle tamamen durdu. Bu pandemiden sağ çıkan tek iş sektörleri Netflix, YouTube, Facebook ve diğer sosyal ağlar gibi dijital hizmetler sunan sektörler.
Bu durum uzun bir süre devam ederse ne olur? Gelecekte benzer global bir tehditle karşılaşırsak ne olur? Başka bir COVID-19 dalgasına ya da diğer mücbir sebeplerin etkilerine karşı nasıl hazırlıklı olabiliriz?
Internet bağlantısını sürdürebileceğimizi ve telekomünikasyon kanallarını dünya çapında herkesin kullanımına sunabileceğimizi varsayarak yukarıdaki sorulara verilecek en basit cevap: Nakitsiz ortamlar, dijital değerler ve elektronik Müşterini Tanı (eKYC) dahil geniş bir elektronik dijital tabanlı hizmetler yelpazesine yönelmeye başlamak.
2012 ile 2019 arasında blok zinciri Dağıtılmış Hesap Defteri Teknolojisi (DLT)’nin başlattığı dijital değerler konusu ciddiye alınmamıştı. Ama günümüzde COVID-19 pandemisi, sadece nakitsiz ödemeler için değil aynı zamanda uzaktan yönetilen değerler ve değerlerin mevcut ve müstakbel sahipleri arasındaki mülkiyet transferi için değerlerin derhal tamamen dijital ve uzaktan erişimli ortama dönüştürülmesi ihtiyacını bildiren önemli bir tetikleyicidir.
Değerlerde olduğu gibi, böyle bir dönüşümün kullanım senaryoları sınırsızdır, bu nedenle mülkiyet transfer süreci ve bununla alakalı mülkiyet sertifikasının yanında eKYC süreçleri ve belgeleri (değerleri) dahil bu kullanım senaryolarından sadece birkaçına ışık tutacağım.
eKYC inisiyatifleri COVID-19 durumundan önce de mevcuttu ve kanunlarla, yönetmeliklerle, standartlarla ve teknolojilerle ele alınan ilk sınırlardan biriydi. İster mobil cüzdan hesabı açmak gibi basit seviyede isterse de yeni bir banka hesabı açmak gibi detaylı seviyede olsun bütün işlemler için KYC yönetmeliklerine riayet gerekli olduğundan müşterilere bütün kayıt işlemlerini yapabilme imkanı sağlayan uzaktan erişimli bir hizmet ve eKYC aracılığıyla gerekli belgeleri ya da bilgileri sağlamak bu tarz riayet şartlarına tâbi bütün sektörler için artık gereklidir.
eKYC sunmak, müşterinin kimliğini, gerçekliğini ve gerekli yetkilendirme seviyelerini tespit eden uzaktan biyometri gerçekleştirmeye imkan tanıyan sofistike Makine Öğrenimi (ML) ve Yapay Zeka (AI) teknolojileri hakkında derin bilgiye sahip olan çözüm sağlayıcıları ile işbirliği gerektirir. Bu, kimlik kartı, pasaport, sürücü belgesi ya da diğer adres doğrulama belgeleri gibi gerekli gerçek belgeleri toplama uzmanlığına ektir. Böyle gelişmiş eKYC platformları ve ortamları, bilgi vermek ya da gerekli belgeleri teslim etmek için fiziki mevcudiyet gerekmeksizin ihtiyaç duyulan mali ve kanuni hizmetleri uzaktan sağlayabilmek için zaruridir.
Belgeler! Belgeler demişken... Belgeler, kimlik delili ya da mal ya da fikri mülkiyet dahil mülkler gibi değerlerin mülkiyet delili olarak genellikle bir kişi ya da kurumun sahip olduğu değerlerdir.
Fakat belgeler ve benzer değerler, bir yandan bunların güvenliği, mahremiyeti ve gizliliği temin edilirken bir yandan da bunların sahiplerine üçüncü taraflara gönüllü mülkiyet transferi ya da erişim izni verilerek dijital bir ortamda nasıl tutulur? Cevap basit: DLT
Farklı değer kategorileri ve türleri için ulusal ya da global blok zinciri tabanlı bir DLT inşa ederek uzaktan iş yapmayı ve devlet hizmetleri ortamını kolaylaştıran tamamen dijital tabanlı ve uzaktan erişimli eKYC ve değer yönetim çözümleri oluşturabiliriz.
Sınırlar ve fiziki bağlarla kısıtlı olmayan tamamen uzaktan erişimli ve dijital değer ortamına geçiş yapmak için gerekli imkanları sağlayan Çevrimiçi Hareket İşleme (OLTP) ve Gezegenler Arası Dosya Sistemleri (IPFS) için olan blok zinciri ve DLT’nin arkasındaki teknolojiler hakkında uzmanlar derin bilgilere sahip.
Dolayısıyla, dünya çapında bütün ülkelerin eriştiği ve son kullanıcıların istedikleri anda kullanımında olan global blok zinciri tabanlı DLT internete bağlanan bir dizi birlikte çalışabilen ulusal blok zinciri tabanlı DLT izinli ağlar inşa etmeyi öneriyorum.
Bence şu an dijital değerlerin tam zamanı.
